शेतकरी मित्रांनो नमस्कार, Krushi Doctor (कृषी डॉक्टर) या शेती विषयक माहिती देणाऱ्या वेबसाइट वरती आम्ही आपले सहर्ष स्वागत करत आहे. आजच्या लेखामध्ये आपण कापूस या पिकासाठी कोणत्या फवारण्या (kapus pahili favarni) केल्या पाहिजेत याबद्दल माहिती पाहणार आहोत. कापूस हे नगदी पिकामध्ये महत्वाचे असून याला पांढरे सोने असे हि म्हणले जाते. कृषिप्रधान देश असलेल्या आपल्या भारत देशात कापसाचे उत्पन्न फार मोठ्या प्रमाणात घेतले जाते. कापुस हे भारतातीलच नव्हे तर जगातील सर्वात महत्त्वाचे पीक मानले जाते.

मराठवाडा, विदर्भ आणि आता पश्चिम महाराष्ट्रामध्ये नगदी पिक म्हणून कापूस लागवडीकडे कल वाढल्याचे दिसून आले आहे. आज आपण या लेखांमध्ये ऊस पिकासाठी कोणत्या फवारण्या घेतल्या जातात त्याबद्दल सविस्तर माहिती पाहणार आहोत.

कापूस फवारणी वेळापत्रक | Kapus favarni niyojan –

अ) पहिली फवारणी | kapus pahili favarni –

1. कापूस पिकामध्ये पहिली फवारणी (kapus pahili favarni) 20 ते 25 दिवसानंतर करावी.
2. कापूस लागवड केल्यानंतर सुरुवातीच्या काळात पिकावर रस शोषक किडींचा प्रादुर्भाव होतो.
3. त्यामुळे या किडींचा बंदोबस्त करण्यासाठी आपल्याला कीटकनाशक फवारणी करायची आहे.
4. झाडांची शाकीय वाढ, फुटवा फुटण्यासाठी आणि पांढऱ्या मुळ्यांची वाढवण्यासाठी फवारणी करणे गरजेचे आहे.
5. मीडिया, धानुका (इमिडाक्लोप्रिड 17.8 %) 10 मिली + बायोविटा एक्स, पीएल इंडस्ट्रीज 30 मिली + सिलिकॉन स्टिकर 5 मिली
6. वरील सर्व औषधे एकत्र करून 15 लिटर पंपामध्ये मिक्स करून फवारावीत.

ब) दुसरी फवारणी | kapus dusri fawarni –

1. कापूस पिकामध्ये दुसरी फवारणी 40 ते 45 दिवसानंतर करावी.
2. कापसामध्ये दुसरी फवारणी मावा,तुडतुडे, पाणी खाणारी अळी यांच्या नियंत्रणासाठी करावी लागते.
3. फ्लोनिकामीड 50 टक्के(उलाला, युपीएल) 8 ग्रॅम + 70 ग्रॅम 19:19:19 (महाधन) + बायोविटा एक्स (पीएल इंडस्ट्रीज) 30 मिली+ सिलिकॉन स्टिकर 5 मिली
4. वरील सर्व औषधे एकत्र करून 15 लिटर पंपामध्ये मिक्स करून फवारावी.

हे देखील वाचा – सोयाबीन पहिली फवारणी कोणती घ्यावी?

3. तिसरी फवारणी | kapus favarni niyojan –

1. कापूस पिकामध्ये तिसरी फवारणी 60 ते 65 दिवसानंतर करावी.
2. रस शोषण कीड, आळी नियंत्रण, पाते आणि फुलगळ कमी करण्यासाठी आपल्याला तिसरी फवारणी करावी लागते.
3. रीजंट, बायर ( फिप्रोनील 5% sc ) 40 मिली + लान्सर गोल्ड, यूपीएल ( एसिफेट 50% + इमिडाक्लोप्रिड 1.8% Sp) 30 मिली + युपियल, साफ (कार्बेन्डाझिम 12%+ मन्कोझेब 63% wp) + टाटा बहार, टाटा रॅलीस – 30 मिली
4. वरील सर्व औषधे एकत्र करून 15 लिटर पंपामध्ये मिक्स करून फवारावी.

4. चौथी फवारणी | kapus favarni niyojan –

1. कापूस पिकात चौथी फवारणी लागवडीनंतर 80 ते 85 दिवसानंतर करावी.
2. उद्देश- अळी नियंत्रण, रस शोषक कीड नियंत्रण आणि पाते गळ कमी करणे.
3. टीप – ही फवारणी पोळा या सणा नंतर तीन दिवसांनी करावी.
4. प्रोफेक्स सुपर, एन ए सी एल इंडस्ट्रीज लिमिटेड (प्रोफेनोफोस 40%+सायपरमेथ्रीन 4%) 40 मिली + लान्सर गोल्ड, यूपीएल ( एसिफेट 50% + इमिडाक्लोप्रिड 1.8% Sp) 30 मिली + इफ्को, बोरॉन 20 %
5. वरील सर्व औषधे एकत्र करून 15 लिटर पंपामध्ये मिक्स करून फवारावी.

5. पाचवी फवारणी | kapus favarni niyojan –

1. कापूस पिकात पाचवी फवारणी लागवडीनंतर 95 ते 100 दिवसानंतर करावी.
2. उद्देश – अळी नियंत्रण, फुल किड नियंत्रण आणि पांढरी माशी नियंत्रण.
3. एम्पलीगो,सिजेंटा कंपनी (क्लोरॅन्ट्रीनीलीप्रोल 9.3% + लॅम्बडा सायहॅलोथ्रीन 4.6% zc) 8 मिली + रेजंट, बायर ( फिप्रोनील 5% sc ) 40 मिली + इफ्को, 00:52:34 75 मिली
4. वरील सर्व औषधे एकत्र करून 15 लिटर पंपामध्ये मिक्स करून फवारावी.

हे देखील वाचा – जाणून घ्या जमीनच्या सेंद्रिय कर्ब ची A to Z माहिती

कापूस कीटकनाशकांची फवारणी करताना घ्यावयाची काळजी –

1. फवारणी ही सकाळी 11 च्या आत किंवा सायंकाळी 4 च्या नंतर करावी.
2. फवारणी साठी योग्य पीएच चे म्हणजेच 6.5 ते 7.5 ph चे पानी वापरावे.
3. फवारणी करताना जमिनीत ओलावा असेल याची काळजी घ्यावी.
4. वारे जर जास्त वेगाने वाहत असेल तर फवारणी घेऊ नये.
5. फवारणी द्रावण तयार करताना एक घटक पाण्यात टाकून पानी 2 मिनिट चांगले ढवळावे व नंतर दूसरा घटक मिसळावा.
6. म्हणजेच एकदम सर्व घटक पाण्यात मिसळू नये.
7. फवारणी करताना स्टीकर चा अवलंब अवश्य करावा.

Conclusion I सारांश –

शेतकरी मित्रांनो तुम्हाला krushi doctor या वेबसाइट वरील आमचा कापूस फवारणी वेळापत्रक (kapus favarni niyojan) हा लेख तुम्हाला कसा वाटला वाटला हे खाली कमेंट बॉक्स मध्ये सांगायला विसरू नका. आणि हा लेख जर तुम्हाला आवडला तर तुमच्या इतर शेतकरी मित्रांसोबत शेयर नक्की करा. आणखी अशा प्रकारची कृषीविषयक माहिती पाहण्यासाठी आमच्या krushi doctor या वेबसाईटला नक्की भेट द्या.

FAQ’s | वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न –

1.कपाशी खत व्यवस्थापन कसे करावे?
उत्तर – कापसासाठी प्रति हेक्टरी १०० किलो नत्र, ५० किलो स्फुरद व ५० किलो पालाश द्यावे.

2.कापसात कोणते खत जास्त वापरले जाते?
उत्तर – कापूस उत्पादनात सर्वात जास्त वापरले जाणारे खत म्हणजे नायट्रोजन आहे.

3.सेंद्रिय कापसाचा कार्बन फूटप्रिंट काय आहे?
उत्तर – ग्रीन स्टोरीनुसार, ऑरगॅनिक कापूस पॉलिस्टरच्या तुलनेत 78% कमी कार्बन उत्सर्जन करते आणि नायलॉनच्या तुलनेत 91% कमी.

लेखक –

कृषी डॉक्टर सूर्यकांत
9168911489