शेतकरी मित्रांनो नमस्कार, Krushi Doctor (कृषी डॉक्टर) या शेती विषयक माहिती देणाऱ्या वेबसाइट वरती आम्ही आपले सहर्ष स्वागत करत आहे. आजच्या लेखामध्ये आपण कांदा पिकातील करपा या रोगाविषयी सविस्तरपणे माहिती पाहणार आहोत. यामध्ये करपा रोग नेमका काय आहे, तो रोग कशामुळे होतो, त्याचा प्रसार कसा होतो, त्याची लक्षणे काय आहे आणि करपा रोगाच्या नियंत्रणासाठी (kanda karpa rog niyantran) काय उपाय योजना आहेत याबद्दल आपण माहिती पाहणार आहोत.

1. राज्यात सध्या बऱ्याच ठिकाणी ढगाळ वातावरण आहे तर काही ठिकाणी पाऊस झालाय.
2. पावसाला पोषक हवामान व ढगाळ हवामानामुळे किमान तापमानात वाढ होत थंडीही गायब झालीय.
3. त्यामुळे पहाटेच्या वेळी धुक्याचे प्रमाण वाढले आहे. बऱ्याच ठिकाणी कांदा पीक वेगवेगळ्या अवस्थेत आहे.
4. कांदा पिकामध्ये प्रामुख्याने विविध रोगांचा (onion diseases) प्रादुर्भाव होऊ लागला आहे.
5. तसेच मर व करपा रोगाचा (onion leaf blight) आणि फुलकिड्यांचा कांदा पिकावर मोठ्या प्रमाणात प्रादुर्भाव दिसून येत आहे.
6. सतत बदलत असलेले हवामान आणि धुक्यामुळे कांदा पिकावर करपा रोगाचा प्रादुर्भाव वाढतोय.
7. त्यामुळे कांदा पिकावरील करपा रोगाचे नियंत्रण (kanda karpa rog niyantran) करणे अत्यंत आवश्यक आहे.

कांदा पिकावरील करपा रोगाचे प्रकार व लक्षणे | types of onion blight disease –

क्रमांक	करपा रोगाचा प्रकार	रोग कारक बुरशी	लक्षणे
1	काळा करपा	कोलीटोट्रायकम ग्लेओस्पोराइड्‌स	प्रामुख्याने हा रोग खरीप हंगामात हा रोग येतो. सुरुवातीला पानाची बाह्य बाजू व बुडख्याजवळ राखाडी रंगाचे ठिपके आढळतात. त्यावर बारीक गोलाकार आणि उठावदार ठिपके वाढून पाने वाळतात. कांद्याची वाढ होत नाही. खरिपात रोपवाटिकेतील रोपांची पाने काळी पडून वाळतात, रोपे मरतात.
2	जांभळा करपा	अल्टरनेरिया पोराय	पिकाच्या सर्व अवस्थेत आढळणाऱ्या या रोगामध्ये पानावर सुरुवातीला लांब पांढरे चट्टे पडतात. चट्ट्यांचा मधील भाग आधी जांभळा व नंतर काळा पडतो. असे अनेक चट्टे एकमेकांत मिसळून पाने करपतात. रोपांच्या माना मऊ पडतात.
3	तपकिरी करपा	स्टेमफीलीयम व्हेसिकॅरीयम	रोगाचा प्रादुर्भाव कांदा पिकावर तसेच बियाण्याच्या पिकावर होतो. पानाच्या बाहेरील भागावर पिवळसर, तपकिरी रंगाचे लांबट चट्टे दिसून येतात. चट्ट्यांचा आकार वाढत जाऊन पाने सुकू लागतात. फुलांच्या दांड्यावर प्रादुर्भाव झाल्यास दांडे मऊ होऊन वाकून मोडतात.

 

शेती निगडीत सर्व माहिती विडियो स्वरूपात पाहण्यासाठी येथे क्लिक करा – कृषि डॉक्टर यूट्यूब चॅनल

कांदा पिकावरील करपा रोगाचे नियंत्रण। onion leaf blight chemical control –

नाव	कंपनी	रासायनिक घटक	डोज / १५ लिटर
साफ	यूपीएल	कार्बेन्डाझिम 12% आणि मॅन्कोझेब 63%डब्लू पी	30 ग्राम
अवतार	इंडोफिल	हेक्साकोनॅझोल 4 % + झायनेब 68%डब्लू पी	30 ग्राम
सिग्नम	बीएसएफ	बॉस्कॅलिड 25.2% + पायराक्लोस्ट्रिबिन 12.8% डब्ल्यूजी	20 ग्राम
मेरीवोन	बीएसएफ	फ्लुक्सापायरोक्सैड २५० + पाइराक्लोस्ट्रोबिन 250एससी	8 मिली
कस्टोडिया	अदामा	अझोक्सिस्ट्रोबिन 11% + टेबुकोनाझोल 18.3% एससी	25 मिली

Conclusion I सारांश –

शेतकरी मित्रांनो तुम्हाला krushi doctor या वेबसाइट वरील आमचा kanda karpa rog niyantran: कांदा पिकावरील करपा रोगाचे नियंत्रण हा लेख तुम्हाला कसा वाटला वाटला हे खाली कमेंट बॉक्स मध्ये सांगायला विसरू नका. आणि हा लेख जर तुम्हाला आवडला तर तुमच्या इतर शेतकरी मित्रांसोबत शेयर नक्की करा. आणखी अशा प्रकारची कृषीविषयक माहिती पाहण्यासाठी आमच्या krushi doctor या वेबसाईटला नक्की भेट द्या.

FAQ’s | वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न –

1. कांद्याची लागवड कधी करावी?
उत्तर – महाराष्‍ट्रात कांद्याची लागवड खरीप हंगामात जून -ऑगस्ट, रब्‍बी हंगामात सप्टेंबर -ऑक्टोबर आणि उन्‍हाळी हंगामात नोव्हेंबर – डिसेंबर या महिन्‍यात करतात.

2. कांदा बियाणे किती दिवसात उगवते?
उत्तर – कांदा बियाणे ७ ते ८ दिवसात उगवते.

3. कांदा किती दिवसात तयार होतो?
उत्तर – कांद्याला बियाण्यापासून परिपक्व होण्यासाठी 90-100 दिवस लागतात, जे सुमारे चार महिने असतात. सेटमधून, कांदे सुमारे 80 दिवसांनी किंवा फक्त तीन महिन्यांच्या आत काढणीसाठी तयार होतात.

4. कांदे वाढण्यास किती वेळ लागतो?
उत्तर – कांद्याला बियाण्यापासून परिपक्व होण्यासाठी 90-100 दिवस लागतात, जे सुमारे चार महिने असतात. सेटमधून, कांदे सुमारे 80 दिवसांनी किंवा फक्त तीन महिन्यांच्या आत काढणीसाठी तयार होतात.

लेखक –

सूर्यकांत कांबळे
मू. पो – इर्ले, तालुका – बार्शी, जिल्हा – सोलापूर.
राज्य – महाराष्ट्र. पिन – 413412